Al enige tijd is het in Nederland mogelijk voor zendamateurs om te communiceren via de digitale communicatietechniek D-STAR. Redelijk wat amateurs hebben portofoons en transceivers aangeschaft, er worden lezingen over gehouden en overal worden repeaters opgezet die gebruik maken van deze standaard.
Ik ben zeer sceptisch over D-STAR, en dat is ook de reden dat ik dit schrijf. De redenen dat ik D-STAR met argusogen bekijk zijn als volgt:
Dure apparatuur
D-STAR apparatuur is niet goedkoop, en al snel dubbel zo duur als vergelijkbare analoge apparatuur. Neem bijvoorbeeld de Icom IC-92D en de Yaesu FT-60, beide VHF-UHF dualband portofoons. De Icom kost €429, de Yaesu €169. Dit zijn prijzen van Hamshop, welke door hun webshopopzet goedkoper zijn dan traditionele dealers. (Ik heb geen belangen in deze winkel, prijzen zijn puur als voorbeeld). Deze hoge prijzen zorgen ervoor dat alleen een bepaalde groep toegang heeft tot D-STAR, namelijk de mensen met veel geld en zgn. early adopters.
Ik snap niet waarom deze apparatuur zo verschrikkelijk duur moet zijn terwijl apparatuur met digitale modulatietechnieken in onze maatschappij wordt weggegeven bij mobiele telefooncontracten. Het lijkt er meer op dat Icom en de makers van de AMBE codec hier zoveel mogelijk geld uit proberen te slaan.
Alleen Icom apparatuur
Op dit moment is het nog steeds zo dat alleen Icom D-STAR apparatuur verkoopt. Kenwood verkoopt ook apparatuur maar dat zijn eigenlijk Icom dozen met een Kenwood merkje. Uiteindelijk betekent het promoten van D-STAR op dit moment gewoon reclame maken voor Icom. Dit heeft al tot taferelen als deze geleid. Ja, je ziet het goed, een lezing met dikke Icom posters op de tafel.
Ik vind dat technieken die geen keuze bieden wat betreft de fabrikant geen plaats hebben in het zendamateurisme. Mensen moeten vrij zijn in de keuze van de fabrikant. Ieder merk heeft zijn voor en nadelen, men moet hierin een keus kunnen maken gebaseerd op ervaringen van anderen en persoonlijke voorkeuren.
Als meerdere fabrikanten D-STAR aanbieden zal men ook moeten concurreren en zichzelf moeten verbeteren. Dit heeft een positief effect op de kwaliteit van de apparatuur. Nu is het gemakkelijk voor Icom, er zijn geen concurrenten dus geen vergelijkingsmateriaal. Dit zal de prijs ook hoog houden, want Icom kan vragen wat ze willen.
Open standaard, gesloten codec?
D-STAR is een open standaard, maar om de een of andere reden was het nodig om gebruik te maken van een proprietaire spraakcodec, AMBE. Dit betekent dat alle apparatuur die voor D-STAR gemaakt wordt gebruik zal moeten maken van een dure chip. Dit geldt voor “normale” apparatuur, maar ook voor zelfbouwprojecten. Alles wat deze codec gebruikt zal €25-100 aan extra kosten hebben, alleen door een klein chipje!
Verder gaat de geslotenheid van de AMBE codec lijnrecht in tegen de radiohobby waarin vrijwel alle standaarden open zijn. Het is niet eens mogelijk om een software implementatie van AMBE te maken, je moet gebruik maken van het chipje, want de source van de codec is geheim. Dit is allemaal verre van flexibel. Met de open standaarden kan je doen wat je wilt en experimenteren tot je er bij neervalt. Niet met AMBE.
Een amateur is bezig met een open-source codec maar ik vrees dat dit te laat is. Ondertussen is AMBE de de-facto codec in D-STAR geworden en mag je hopen dat al die apparatuur te herprogrammeren is voor de nieuwe standaard. Zal de fabrikant van de AMBE codec dit leuk vinden? Dat al die amateurs onafhankelijk worden van die codec die al het geld binnen bracht?
Aanpassing apparatuur onmogelijk
D-STAR bedrijven met zendapparatuur die je al hebt staan is niet mogelijk. Er wordt wel geëxperimenteerd door het losse Icom UT-123 printje, bedoeld voor inbouw van digitaal voorbereide Icom apparatuur, te koppelen aan een bestaande analoge transceiver. Dit printje kost wel €200… Zelfs al zou dit leiden tot een los D-STAR kastje dan zou ik dat behoorlijk duur vinden.
Conclusie
D-STAR is in mijn ogen een twijfelachtige standaard. De apparatuur is beperkt tot een fabrikant en erg duur, er wordt gebruikt gemaakt van een dure, gesloten spraakcodec. Experimenteren met de standaard is maar zeer beperkt mogelijk en werderom duur door de gesloten techniek.
D-STAR zou een veel beter systeem zijn door de gesloten codec te dumpen en te vervangen door een open source codec. Tevens zou het gewoon mogelijk moeten zijn D-STAR te bedrijven met bestaande analoge apparatuur d.m.v. zelfbouw projecten of losse kastjes.
Op dit moment kan ik zeggen dat D-STAR een dure gesloten techniek is die eigenlijk niet thuishoort in het zendamateurisme en meer neerkomt op een simplex GSM netwerk met zeer dure mobieltjes.
Lees ook de meningen van andere amateurs over D-STAR:
DStar- is anybody else worried about this?